"Batılı şirketlerin sadece yüzde 8,5‘i Rusya’yı terk etti"

Rusya’nın 24 Şubat'ta Ukrayna’da başlattığı askeri operasyonun ardından başlayan yaptırımlara rağmen, Batılı şirketlerin sanılandan çok daha az bir bölümünün ülkeyi terk ettiği ortaya çıktı.

 
İsviçre’deki St. Gallen Üniversitesi ve Lozan merkezli IMD Enstitüsünün ortak araştırmasına göre, Avrupa Birliği (AB) ve G7 ülkelerinde yerleşik şirketlerin sadece yüzde 8,5'i Rusya’dan çekildi.

 
St. Gallen Üniversitesi'nden yapılan açıklamada, bulguların, "AB ve G7 firmalarının Rusya'dan çok sınırlı bir şekilde geri çekildiğini ortaya koyduğu" belirtilerek bunun, "Batılı firmaların pazarı terk ettiği yönündeki söyleme meydan okuduğu" kaydedildi.

 
Açıklamada  pek çok firmanın Rusya'dan ayrılmaları için hükümetlerden, medyadan ve STK'lardan gelen baskılara karşı  direndiği vurgulandı.
 
DW'nin aktardığına göre, Social Science Research Network (SSRN) tarafından geçtiğimiz ay yayınlanan ve bilimsel hakem incelemesine tabi tutulmayan çalışma, Rusya'da iştirakleri bulunan AB ve G7 şirketlerinin yalnızca yüzde 10'undan azının bu iştiraklerini elden çıkardığını gösterdi.

 
Araştırmaya göre 24 Şubat'tan önce AB ve G7'de yerleşik bin 404 şirketin Rusya'da faaliyet gösteren toplam 2 bin 405 iştiraki bulunuyordu.  

  
 
Araştırmanın yazarları Niccolo Pisani ve Simon Evenett'e göre Kasım ayı sonu itibariyle bu şirketlerin sadece 120'si ya da yaklaşık yüzde 8,5'i Rusya'daki en az bir iştirakini elden çıkarmıştı.

 
Merkezi Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan şirketlerin Avrupa ve Japonya'da bulunanlara kıyasla Rusya'dan daha fazla çıkış yaptığı teyit edildi.
 
Ancak araştırma ABD'de bulunan şirketlerin bile, Rusya'da faaliyet gösteren ABD iştiraklerinin yüzde 18'inden daha azını tamamen elden çıkardığını ortaya koydu.     

 
Buna karşılık Japon firmalarının yüzde 15'i ve AB firmalarının sadece yüzde 8,3'ü Rusya'dan ayrıldı. Araştırmaya göre Rusya'daki iştiraklerini yerinde bırakanların yüzde 19,5'i Alman, yüzde 12,4'ü ise ABD sermayeli.

 
Araştırma ayrıca, Rusya'dan çıkan Batılı firmaların, ülkede aktif AB ve G7 merkezli şirketlerin vergi öncesi toplam kârının sadece yüzde 6,5'ini oluşturduğunu gösterdi.
 
Ülkeden çekilen firmalar, Rusya'da faal firmaların toplam personel sayısının ise yüzde 15,3'ünü oluşturuyor.

 
Araştırmaya göre bu durum, ortalama olarak, Rusya'dan çıkan firmaların Rusya'da kalan firmalara kıyasla daha düşük kârlılığa ve daha büyük işgücüne sahip olma eğiliminde olduğunu gösteriyor.

 
Üniversiteden yapılan açıklamada bu bulguların "Batılı firmaların, hükümetlerinin artık jeopolitik rakip olarak gördüğü ekonomilerden ayrılma konusundaki istekliliğini sorgular nitelikte" olduğu kaydedildi.

 
Geçen yıl ekim ayı sonunda ise konuyla ilgili medyaya ayrıca şu haber yansımıştı:

 
Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin hazırladığı rapora göre, Rusya’dan ayrılan şirketlerin toplam kaybı 200 ile 240 milyar dolar arasında hesaplanırken, Finlandiya yüzde 2 ile Gayri Safi Yurtiçi Hasılada (GSYH) oransal anlamda en çok mali kayba uğrayan ülke oldu.

 
9 Eylül itibarıyla, Rusya’da faaliyet gösteren en büyük yabancı şirketlerin yüzde 7’sinin ülkedeki faaliyetlerini tümüyle sonlandırdığı bilgisine yer verilen açıklamada, şirketlerin yüzde 34’ünün de faaliyetlerinde sınırlamaya gittiğinin altı çizildi.

 
Raporda, Rusya’daki varlıklarını satma kararı alan yabancı şirketlerin bu varlıklarını yüzde 70’e varan indirimlerle devrettiklerine de işaret edilirken, sektörel bazda en çok petrol ve doğal gaz, bankacılık, otomobil üretimi ve gıda alanlarından çekilen şirketlerin kayıplara maruz kaldığı bildirildi.

 
Rusya’dan çekilen Batılı şirketler, Ukrayna'ya desteklerini göstermek için bu hamleyi yapmıştı. Raporda petrol ve gaz alanlarında faaliyet gösteren yabancı işletmelerin yanı sıra bankacılık, otomotiv ve gıda sektörlerinin en ciddi kayıplara uğradığı belirtildi.

 
Batılı işletmeler, Batı'yı vuran durgunluğun yükünü taşıdıkları için şimdi memnuniyetsizliklerini dile getiriyorlar. Bu rapor, Avrupa Birliği'nin Mayıs 2022'de öngördüğü iddiaları sağlamlaştırıyor. O zamanlar Avrupa bankaları, Rusya'dan ayrılmanın Batılı işletmeler için daha fazla sorun yaratacağına dair bir fikre sahipti.

 
Ortalama olarak, binden fazla batılı şirket, hem müşterilerini hem de çalışanlarını terk ederek Rusya'dan ayrıldı. Ancak bu ani kapanmaların Batılı şirketlerin kendileri için daha fazla soruna yol açtığı açık. Ukrayna savaşının ilk gününde Rusya'dan tamamen ayrılan firmalar tarafından toplam 70-90 milyar dolar kayıp kaydedildi.

 
Rusya’yı en hızlı terk eden şirketler Finlandiyalı kurumlar oldu. Bildirime göre, Finli işletmelerin yüzde 80'i Rusya'dan çekilme kararı alırken, onu Danimarka (yüzde 73) ve Birleşik Krallık (yüzde 35) ile izledi.

 
Ancak Avusturya, Japonya ve İsviçre'deki işletmeler kararlarında “daha ​​esnek ve pragmatik” davrandılar. Ayrıca, Polonyalı işletmeler, ülke yetkililerinin sert söylemlerine rağmen Rusya'da kaldı.
 
Batılı şirketler, Rusya'daki operasyonlarını azaltsalar bile neler olabileceğini tahmin etmemişler gibi değil.

 
Alman spor giyim devi Adidas, mart ayında Rusya'daki 500 mağazasının tamamının kapanmasının satışlarını beklenenden daha fazla etkileyeceği konusunda bir uyarı yayınladı. Raporda işletme, 250 milyon avroya varan gelirleri riske atabileceği konusunda uyarı yaptı.

 
Ayrıca, Commerzbank CEO'su Manfred Knopf, yabancı şirketler Rusya'dan ayrılmak için bavullarını toplarken, Batı’nın yaptırımları karşısında operasyonları durdurmanın çok para kazanan şirketler için akıllıca bir hareket olmayacağını savundu.